ZAYIF KARELERİN ETKİLERİ

Zayıf kareler ismini verdiğimiz karelerin etkileri Blanco'ya
karşı olan oyunumda (Örnek 52) gösterilmişti. Orada e5 karesine
yerleştirilen aletlerin yaptığı etkiyi görmüştük.

Örnek 67. -Bu noktayı daha fazla açıklamak için şimdi 1913
Havana uluslararası ustalar turnuvasında oynanan bir
oyunu vereceğim (Kabul edilmeyen vezir gambiti) Beyaz: D.
Janowski. Siyah: A. Kupchik.

1. d4 d5 2. c4 e6 3. Ac3 Af6 4. Fg5 Fe7 5. e3 Abd7 6.
Fd3 dxc4 7. Fxc4 Ab6.

d5 karesine bir at yerleştirilmek fikri ile oynanmıştır.
Fakat buraya diğer at yerleştirileceğinden bu manevra mantıki
görünmüyor. b6 karesindeki at c8 filinin gelişmesine engel
olmaktan başka bir işe yaramamaktadır. Önce 0-0, sonra da c5
oynamak daha iyi idi. Bu devam yolunda beyazlarla nasıl
oynamak gerektiğine dair güzel bir örnek görmek için 1914 St
Petersburg Turnuvası'nda oynanan Janowski -Rubinstein oyununa
bakınız.

8. Fd3.

Belki burada Fb 3 oynamak daha iyi idi, çünkü 8. ...Afd5
9. Fxe7 Vxe7 hamlelerinden sonra hemen e4 oynamak mümkün olurdu.

8. ...Afd5 9. Fxe7 Vxe7 10. Af3.

Eğer şimdi beyaz fil daha önce söylendiği gibi b3 karesinde
bulunsa idi hemen e4 oynamak mümkün olurdu. Bu hamle şimdi
yapılamaz, çünkü siyah Af4 oynayarak hem g2 piyonunu ve hem de
beyaz fili tehdit eder. Bu açılışta çok önemli bir sebep olmadan
beyaz şah filinin değiştirilmemesi gerektiğinden e4 hamlesi yapılmaz.

10. ...0-0 11. 0-0 Fd7 12. Kc1.

Beyazın gelişmesi mükemmel olup şimdi Axd5 AxD5; e4
ve Kxc7 hamleleri ile piyon kazanmak tehdidini yapıyor
12. ...c6.

Siyahın piyonu korumak için bu hamleyi yapmaya mecbur olması
açılışının fenalığını göstermek için yeterlidir. Önce Fd7
oynamış ve sonra da kendi filinin hareket sahasını tıkamıştır.
Bu filin etkisi şimdilik bir piyondan fazla değildir ve nasıl
olup da taarruza geçebileceğini görmek güçtür. Bundan başka
kolayca görülüyor ki beyaz biraz sonra atlarını e5
ve c5 karelerine yerleştirecektir.

Siyah, bu atları kovmayı başarsa bile oyununu tehlikeli
surette zayıflatmadan bunu yapamaz. Bütün bu sebeplerden
dolayı siyah savunma durumuna geçmezden önce Axc3 oynayarak
hiç olmazsa bu atların birisinden kurtulmalı idi. Tahta
üzerindeki aletlerin sayısı azaldıkça bu gibi kötü durumlardan
kurtulmak ihtimali artar.

13. Ae4 f5.

Bu hamleyi yapmak intihar etmek gibi bir şeydir. Çünkü
zayıflayan e5 karesine yerleşen bir atı ortadan kovmak imkansız
bir hal alacaktır. Eğer siyah böyle bir hamle yapmak
istiyorsa beyaz atın c5 karesine gitmesine engel olmak için bunu
hiç olmazsa daha önce yapmalı idi.

14. Ac5 Fe8 15. Ae5.

Beyaz atların, bilhassa e5 atının durumu idealdir ve ilk
bakışta duruma hakim oldukları görülüyor. Şimdi beyaz için
yapılacak şey bu durumdan azami derecede faydalanmaktır
ki bunu da birazdan göreceğiz.

15. ...Kb8.

Bunu Ad7 hamlesi takip etmedikçe bu hamlenin bir anlamı
yoktur. Bu da yapılmadığına göre siyah sonradan yaptığı
gibi Kc8 oynamalı idi.

16. Ke1 Kf6 17. Vf3 Kh6 18. Vg3 Kc8.

Beyazlar Af7 veya Ag4 ile kalite kazanmak tehdidini yapmışlardı.

19. f3 Kc7 20. a3 Şh8 21. h3.

Belki de bu kadar ihtiyata lüzum yoktur. Fakat beyaz taarruzunu
hazırlamak için yeter derecede zamanı olduğunu düşünerek
başlamadan önce her tarafı emniyete almak istiyor.

21. ...g5 22. e4 f4 23. Vf2 Ae3.

Bunun yerine Af6 oynayarak sonra da Ad7 ile beyaz atlardan
kurtulmak daha iyi idi.

24. Kxe3.

Kaleyi at ve piyona feda eden beyaz çok kuvvetli bir durum
elde ediyor.

24. ...fxe3 25. Vxe3 Ac8.

Ad7 oynayarak beyaz atlardan birisini değişmek daha iyi
idi. Fakat buna karşı da beyazın iyi devam yolları mevcuttur
ki bunlardan biri de şudur: Acxd7 Fxd7; Vxg5 Vxg5; Af7+

Şg7; Axg5 ve kaliteye karşılık iki piyon ve üstün bir durumla
beyaz kolayca kazanır.

26. Ag4 Kg6 27. e5 Kg7 28. Fc4 Ff7.

Bütün bu hamleler zorunludur. Kolayca görüleceği gibi
siyahın durumu büsbütün sıkışmaktadır. Beyazın 24'üncü
hamleden sonraki manevraları dikkate değer.

29. Af6 Ab6.

Bu at oyunda hiç bir şey yapmamıştır.

30. Ace4 h6 31. h4 Ad5 32. Vd2 Kg6 33. hxg5 Vf8.

Eğer hxg5 Şf2 ve siyahın durumu ümitsizdir.

34. f4 Ae7 35. g4 hxg5 36. fxg5 terk.

Yapılacak bir şey kalmamıştır. Eğer Fg8, Vh2+ Şg7; Fxe6.
Okuyucu şuna dikkat etmelidir ki diğer üstünlükler arasında
beyazlar siyah kareleri ve bilhassa e5 ve c5 karelerini
bütün oyun devamınca kontrol etmişlerdir.

Bundan sonra kazanılmış ve kaybedilmiş oyunlarımdan
oluşan bir kolleksiyon vereceğim. Bunlar geçen sayfalarda
anlatılmış olan genel ilkelerin uygulamasını gösterecektir.